All That Glitters
Solo, Poortersloge Cultuurcentrum Brugge

Voor haar eerste solotentoonstelling ‘All That Glitters…’ verweeft Alice Vanderschoot ouder en nieuw werk tot een pretpark van materiaal, kleur en vorm. Met krachtige, aanlokkelijke beelden neemt ze ons mee op een rollercoaster van betekenissen. Ze schept vanuit haar fascinatie voor symbolen, constructies en het dagdagelijkse een frisse, eigentijdse wereld die zich ontvouwt als een scherpzinnige dissectie van de populaire en materiële cultuur.

Vanderschoot ‘s liefde voor materiaal en kleur gaat verder dan het tactiele. Zachte, speelse, naïeve, pastelkleurige texturen worden een geheel met architecturale, harde, koude metalen. De kunstenares is geïntrigeerd door het mechanisme der dingen. Door wat in, achter en onder het mooie beeld zit. Stellingen, hekwerk en binnenwerk dienen veelal om te verhullen, ondersteunen of te laten functioneren, maar Vanderschoot brengt ze radicaal naar de voorgrond. Twee grote, rozige schelpen vertegenwoordigen zinnelijk vruchtbaarheid, liefde en vrouwelijkheid. Schelpen worden al eeuwen gewaardeerd om hun schoonheid en magische krachten en dienden als geld, amulet, gebruiksvoorwerp en versiering. Met één beeld wordt een hele wereld opgeroepen. Opgenomen in deze ogenschijnlijk complexe structuur worden het waaiende handen. Alsof ze door de juiste handeling kunnen openen en sluiten. Alsof er iets zal verschijnen of verdwijnen of plots een groot schelpen-applaus kan losbarsten.

De kunstenares creëert betoverende illusies door de ophangsystemen en sokkels volledig te integreren in het beeld. De begoocheling van beweging, van vederlicht en loodzwaar, van feminien en masculien, van organische vormen en strak lijnenspel brengt een intense spanning en esthetische dynamiek die naast schoonheid een diepere intentie heeft. Vanderschoot gunt een blik achter het decor van het leven. Ze toont niet enkel het fraai uitgelichte en gepolijste podium. Ze zoekt ook de coulissen op. De gekozen materie en technieken refereren zowel naar hun onderliggende gevoelswereld als naar de procedure van zinsbedrog, als een deus ex machina van de blinde vlek.

Schelpen, speelkaarten, een baard, een wafel en cornflakesdozen: voor Vanderschoot is inspiratie overal te vinden. Door te spelen met schaal, het de-contextualiseren van identificeerbare objecten en het gebruik van aantrekkelijke kleuren is haar beeldtaal schatplichtig aan de droomwereld van het Surrealisme en de cartooneske directheid van de Popart. Hyperbewust analyseert ze de lawine aan beelden die dagelijks voorbijkomt via reclame, sociale media en de kunstgeschiedenis. Thematisch is er eenzelfde alertheid als tijdens de Popart voor consumentisme en massamedia maar Vanderschoot gaat verder en daagt het collectief geheugen uit. Een knots roept de oudheid op en een baard de filosoof. Zijn het de authentieke attributen van de oermens en de wijsgeer, of toch eerder van de Flintstones en Playmobil? Met humor en een verraderlijke speelsheid en naïviteit wordt het archetype, de mythe en de symbolische waarde van een beeld onderzocht. Eens de trein der referenties vertrokken is roept één beeld een heel universum op. Een grote blauwe wafel katapulteert direct naar kermissen en toeristische trekpleisters. Tegelijk draagt de nationale specialiteit de wafelijzerpolitiek, het spreekwoordelijke ‘hou je wafel’ en het Belgisch surrealisme of taalkundig Belgicisme in zich. De geweven wafelvakken zijn ook fraai om naar te kijken. Vanderschoot ziet hoe bepaalde vormen steeds terugkeren en zo organisch van object over symbool tot archetypen of mythische figuren evolueren.

“Ik moet iets soortgelijk maken aan wat ik voel bij waar ik naar kijk, niet gewoon kopiëren”, zei de Amerikaanse kunstenares Georgia O’Keeffe. Vanderschoot past dit slim toe. Haar werk is geen kritiek of verheerlijking van het consumentisme: het legt de mechanismen en patronen bloot. Doorheen de tentoonstelling kijken Cap’n Crunch, Snap, Crackle and Pop, Dig’Em Frog en Rocky and Bullwinkle de bezoeker met grote ogen aan. De kunstenares weet dat de mascottes op de cornflakesdozen niet verlekkerd naar hun kom ontbijtgranen staren maar dat hun oogopslag zo geplaatst is dat ze vanuit de winkelrekken oogcontact zoeken met de kleinste bezoeker. Ze past de marketing van verleiden en misleiden toe en onderzoekt de wonderlijke werking van het brein. Antropomorfisme, het toekennen van menselijke eigenschappen aan voorwerpen of dieren en pareidolie, in alledaagse voorwerpen gezichten herkennen, zijn psychische verschijnselen die de kunstenares slinks integreert. De vrolijke dozen staan symbool voor de (Amerikaanse) perfect family en een zorgeloze kindertijd maar ook voor het kapitalisme en de ecologische en gezondheidscrisis. In 1935 verscheen voor het eerst een figuur, Mickey Mouse, op de verpakking. Hij kreeg vele kleurrijke vrienden. De leeuwen, bijen en andere clowneske cornflakeshelden vertegenwoordigen grotesk de onschuld en het geweld van reclame. Vanderschoot verpakt ze in een hint van zeemzoete kleuren en laat je in hun verleidelijke ogen verdrinken als in een diep decolleté.

Inhoudelijk ligt de focus op de migratie van vormen en symbolen doorheen culturen en de geschiedenis. Het is de verborgen agenda die de vormen genereren die Vanderschoot boeit. Haar onderzoek is even geëxploreerd als intuïtief. De aantrekkingskracht van speelkaarten zit in de schoonheid van hun lay-out én in de hiërarchische karakteristieken. Symbolen die een waarde vertegenwoordigen die teruggaat tot het Franse feodaal stelsel. Vanderschoot legt de link met hedendaagse statussymbolen en sociale pronkmiddelen zoals de auto. De Italiaanse speelset heeft een kaart met daarop een hand met knots zoals we die ook kennen uit de toekomst voorspellende Tarot. Deze knots vermenselijkt ze tot een zelfportret op ware grootte. Ze eigent zich het symbool toe. De identiteit, of het gebrek hieraan, van visuele communicatie voelt de kunstenares glashelder aan. Ze legt de grote motieven van het dagelijks leven bloot door de iconografie en het collectieve aspect van beeldtaal te incorporeren om deze te doorprikken en overstijgen. Referenties en verloren symbolisme toont ze op het snijpunt waar ze een eigen leven beginnen te leiden. Zo nemen de werken een reflecterende positie in over het opmerkelijke vermogen van de mens en de samenleving tot subjectivisme en fantasie. Vanderschoot kent de anatomie van deze verleiding en ontpopt zich enthousiast als patholoog van de schone schijn.
Femke Vandenbosch, januari 2023

Neon Memories
Duo, Nelleke Cloosterman & Alice Vanderschoot, Barbé gallery, Gent

With the simultaneous presentation of one solo show and two duets, Barbé Urbain gallery makes the most of their scaled-up space. The exhibitions Neon Memories by Nelleke Cloosterman (1996°) & Alice Vanderschoot (1989°), Breathe by Stijn Ank (1977°) and Fortune Displays by Manor Grunewald (1985°) & Sybren Vanoverberghe (1996°) merge perfectly into one powerful curve. Bathed in saturated white, three diverse worlds each open a universe all their own.

Neon Memories by Nelleke Cloosterman and Alice Vanderschoot unfolds a fresh, contemporary world that simultaneously deviously embraces the past. Indebted to Surrealism and Pop Art techniques, the artists distort and de-contextualize elements from their everyday environment into brightly coloured, seductive works of art. With their shared fascination for references and lost symbolism, they challenge the collective memory. Cloosterman creates nature scenes that, although realistic looking, transcend the laws of logic. In atmospheric compositions packed with fragility and wonder, the artist uses classic vanitas motifs such as bells and butterflies to tell a highly personal story of identity development that can be universally sensed through the veil of mysticism. Vanderschoot isolates at first glance rather trivial objects and puts them, cocky and dipped in pastel colours, in the spotlight. The artist has an eye for the aesthetic lines of building constructions and translates this into beautiful, architectural supporting structures that contrast tensive with the soft colours and cartoonish, organic shapes. With a deceitful playfulness and naivety, the archetype, myth, and symbolic value of an image are explored. Cloosterman and Vanderschoot appropriate the iconography and the collective aspect of visual language to pierce and transcend them through their own daily reality.
Femke Vandenbosch, March 2022

PRESS / MEDIA

19-08-2023 Radio1 : “Culture Club Zomer”, Aminata Demba
https://www.vrt.be/vrtmax/luister/radio/c/culture-club-zomer~11-169/culture-club-zomer~11-24210-0/

06-02-2023 EXIT Magazine : “Op een speelse wijze nieuwe en oude symboliek bijeenvoegen’, (ADC) 

21-01-2023 Het Laatste Nieuws : “Brugse Alice Vanderschoot stelt tentoon in Poortersloge”
https://www.hln.be/brugge/brugse-alice-vanderschoot-stelt-tentoon-in-poortersloge~a0c80758/

25-02-2023 Publication: Salon Blanc 2007 – 2022, Els Wuyts “Zintuin, Hilde Overbergh & Alice Vanderschoot”
https://www.studio-est.be/salon-blanc-20072022 

23-09-2022 Krant van West-Vlaanderen : “Alice Vanderschoot : huiskunstenaar cultuurcentrum. Ik ben echt verliefd geworden op Brugge”, Stefan Vankerkhoven 

01-04-2022 The Art Couch #9 “De Fascinerende iconografie van Alice Vanderschoot” , Jan Leysen
https://www.theartcouch.be/nieuws/artist-spotlight-de-fascinerende-iconografie-van-alice-vanderschoot/

29-01-2022 De Standaard “Haha-erlebnis”, Ringo Gomez-Jorge
https://www.standaard.be/cnt/dmf20220125_95548595

09-12-2021 De Knack “Drie talenten in de kunstwereld om in de gaten te houden”, Thijs Demeulemeester
https://weekend.knack.be/human-interest/drie-talenten-in-de-kunstwereld-om-in-de-gaten-te-houden/

02-10-2019 Kunstletters #007 “Carte Blanche” p. 48-50
https://issuu.com/kunstletters/docs/kunstletters_oktober_2019_los